عیب یابی تخصصی گرمای زیاد در پمپ وکیوم خشک گیو و توصیه نگهداری
پمپ وکیوم خشک گیو (Gieo) از جمله تجهیزات مهم در صنایع بسته بندی، دارویی، نیمه هادی و چاپ است که وظیفه ایجاد خلأ بدون نیاز به روغن را بر عهده دارد. این پمپ ها به خاطر ساختار بدون روغن (Oil-free)، نگهداری آسان و تمیزی عملکرد، محبوبیت زیادی در محیطهای صنعتی پیدا کرده اند.اما یکی از مشکلات رایج در بهره برداری از این پمپ ها، افزایش بیش از حد دمای کاری است. پمپ وکیوم خشک گیو یک ابزار قدرتمند برای ایجاد خلاء در محیط های مختلف است. داغ شدن پمپ وکیوم خشک گیو نه تنها بر کارایی تأثیر می گذارد بلکه در صورت بی توجهی، باعث آسیب به روتور، بلبرینگ و در نهایت توقف کامل سیستم می شود.
چرا گرما در پمپ وکیوم خشک اهمیت دارد؟
در پمپ های وکیوم خشک، حرارت یکی از پارامتر های ضروری است که مستقیماً بر عملکرد تأثیر می گذارد. بر خلاف مدل های روغنی که از روغن برای خنک کاری و آب بندی استفاده می کنند، مدل خشک هیچ مایع خنک کننده ای ندارد؛ بنابراین تمام حرارت ناشی از اصطکاک بین قطعات باید از طریق سیستم تهویه و جریان هوا دفع شود.
افزایش دما در این پمپ وکیوم خشک می تواند باعث موارد زیر شود:
تغییر ابعاد قطعات (به روتور و استاتور) و کاهش فاصله مجاز بین آنها.
افزایش اصطکاک، در نتیجه افزایش مجدد دما (یک چرخه معیوب حرارتی).
خرابی یاتاقان ها، سوختن سیم پیچ موتور یا قفل شدن پمپ.
کاهش راندمان خلأ و افت مکش در شرایط کاری سنگین.
علائم داغ شدن غیرعادی پمپ وکیوم خشک گیو
تشخیص زود هنگام گرمای بیش از حد در این پمپ وکیوم، از آسیب جدی جلوگیری می کند. علائم رایج عبارت اند از:
- بوی سوختگی یا بوی لاستیک داغ از اطراف موتور.
- افزایش صدای کارکرد نسبت به حالت نرمال.
- قطع ناگهانی پمپ توسط ترموستات داخلی یا رله حرارتی.
- افت فشار خلأ در زمان های طولانی کارکرد.
- تغییر رنگ بدنه یا خروج بخار از دریچه ها.
- در صورت مشاهده این نشانه ها، باید بلافاصله عملیات عیب یابی آغاز شود.
دلایل اصلی افزایش دما در پمپ وکیوم خشک گیو
تهویه نا کافی محیط نصب
پمپ های خشک گیو برای دفع گرما به هوای اطراف وابسته اند. نصب دستگاه در فضا های بسته، کنار دیوار یا در محیط هایی با دمای بالا باعث تجمع حرارت و افت راندمان تهویه می شود.
راهکار: اطمینان از گردش آزاد هوا، نصب فن کمکی یا کانال خروجی هوا در نزدیکی پمپ.
رفتگی فیلتر مکش
فیلتر هوای ورودی وظیفه دارد از ورود ذرات گرد و غبار به محفظه پمپ جلوگیری کند. زمانی که این فیلتر کثیف یا مسدود شود، پمپ برای مکش همان حجم هوا، باید سختتر کار کند و این افزایش بار باعث تولید حرارت اضافی می شود.
راهکار: بررسی و شست و شوی فیلتر ها هر ۵۰۰ ساعت کارکرد یا در محیط های آلوده هر ماه یکبار.
فشار بیش از حد سیستم
اگر سیستم به گونه ای طراحی شده باشد که پمپ مجبور به کارکرد در فشار بسیار پایین تر از حد مجاز باشد، بار مکانیکی روی موتور افزایش پیدا کرده و حرارت بیشتری تولید می شود.
راهکار: بررسی محدوده فشار کاری مجاز پمپ گیو (معمولاً بین 100 تا 200 میلی بار) و تنظیم مناسب شیر های کنترلی.
گرفتگی در مسیر تخلیه (Exhaust)
انسداد در مسیر خروجی گاز ها باعث برگشت فشار و افزایش دمای داخلی پمپ می شود. این حالت معمولاً در اثر تجمع گرد و غبار یا چربی در لوله خروجی ایجاد می شود.
راهکار: تمیز کردن لوله تخلیه و اطمینان از باز بودن مسیر خروجی هر ۱۰۰۰ ساعت کارکرد.
خرابی بلبرینگ یا روتور
اصطکاک زیاد ناشی از فرسودگی بلبرینگ ها یا آسیب به سطح روتور می تواند حرارت قابل توجهی ایجاد کند.
راهکار: در صورت شنیدن صدای غیر عادی، پمپ را فوراً خاموش و توسط کارشناس فنی بررسی کنید.
عدم تنظیم مناسب فاصله بین قطعات دوار
در پمپ های خشک، فاصله دقیق بین روتور و استاتور باید با دقت میکرونی تنظیم شود. هرگونه تغییر ناشی از ضربه، خوردگی یا نصب اشتباه باعث تماس سطحی و ایجاد گرمای شدید می شود.
راهکار: در سرویس های سالانه از ابزار های تنظیم تخصصی (Feeler Gauge) برای کنترل فاصله ها استفاده کنید.
نقص در موتور الکتریکی یا سیم پیچ ها
افزایش جریان مصرفی یا نیم سوز شدن سیم پیچ ها منجر به تولید حرارت الکتریکی اضافی می شود.
راهکار: بررسی جریان مصرفی با آمپرمتر و مقایسه با مقدار نامی درج شده روی پلاک موتور.
روش تخصصی عیب یابی گرمای زیاد پمپ وکیوم خشک گیو
- بررسی دمای بدنه
با استفاده از ترمومتر لیزری یا حسگر دمای تماسی، دمای بدنه پمپ در حالت کاری اندازه گیری شود. دمای بالاتر از ۸۰–۹۰ درجه سانتی گراد نشانه وجود مشکل است.
- کنترل فشار ورودی و خروجی
با نصب گیج خلأ و فشار سنج خروجی می توان وضعیت بار پمپ را بررسی کرد. اختلاف زیاد بین فشار ورودی و خروجی بیانگر گرفتگی یا نشتی است.
- تحلیل صدای عملکرد
در شرایط طبیعی، صدای پمپ یکنواخت و بدون لرزش است. ایجاد صدای سوت، ضربه یا نوسان مداوم نشان دهنده اصطکاک یا خطای مکانیکی است.
- تست جریان برق مصرفی
اگر جریان مصرفی موتور بیش از مقدار درج شده در پلاک باشد، نشان از بار اضافی و تولید حرارت بیش از حد دارد.
- بررسی فیلتر و مسیر هوا
کافی است در زمان کارکرد پمپ، درپوش فیلتر را به آرامی باز کنید. اگر صدا و مکش تغییر محسوسی داشت، فیلتر دچار گرفتگی است.

راهکار کاهش حرارت و افزایش طول عمر پمپ وکیوم گیو
- استفاده از فن خنک کننده کمکی
در خطوط تولید با دمای بالا، نصب یک فن محوری یا سیستم تهویه مستقل در اطراف پمپ باعث افزایش عمر مفید آن می شود.
- سرویس دوره ای منظم
هر ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ ساعت کارکرد، فیلتر ها، اورینگ ها، مسیر تخلیه و وضعیت بلبرینگ ها بررسی شود.
- نظافت محیط اطراف پمپ
انباشت گرد و غبار در اطراف ورودی هوا یکی از دلایل اصلی افزایش حرارت است.
- استفاده از اینورتر (Inverter)
در بعضی کاربرد ها، کنترل سرعت چرخش موتور از طریق اینورتر باعث کاهش بار لحظه ای و کاهش دمای کاری پمپ می شود.
- جلوگیری از کارکرد بی بار طولانی مدت
پمپ خشک نباید در حالت بدون بار (خلأ کامل) برای مدت طولانی روشن بماند؛ چون جریان هوا برای خنک کاری کافی نیست.
- بازرسی دوره ای سیم کشی و اتصالات برق
اتصالات شل یا اکسید شده باعث افزایش مقاومت و تولید حرارت اضافی می شوند.
- استفاده از قطعات اورجینال گیو (Gieo)
قطعات غیر اصل (بلبرینگ، فیلتر، واشر) ممکن است با تلرانس دقیق سازگار نباشند و باعث افزایش اصطکاک شوند.

خطای رایج کاربران در نگهداری پمپ وکیوم خشک گیو
نادیده گرفتن علائم اولیه داغ شدن و ادامه کار تا توقف کامل.
استفاده از هوای فشرده برای خنک کردن سریع پمپ که باعث شوک حرارتی می شود.
عدم رعایت فاصله نصب بین پمپ و سایر تجهیزات حرارتی.
تعویض فیلتر با نمونه های غیر استاندارد که جریان هوا را محدود می کنند.
عیب یابی گرمای زیاد در پمپ وکیوم خشک گیو
در پمپ های وکیوم خشک گیو، افزایش غیر عادی دما یکی از رایج ترین مشکلاتی است که می تواند راندمان سیستم را کاهش دهد و در صورت بی توجهی، آسیب های جدی به اجزای داخلی وارد کند. از آنجا که این نوع پمپ ها بدون استفاده از روغن کار می کنند، مدیریت حرارت و تهویه مناسب اهمیت بیشتری پیدا می کند. گرمای زیاد معمولاً نتیجه عواملی مثل گرفتگی مسیر هوا، فشار بیش از حد، خرابی فن خنک کننده یا کارکرد طولانی مدت در شرایط ناپایدار است.
|
علت احتمالی |
نشانه ها |
راهکار پیشنهادی |
|
تهویه ضعیف محیط |
افزایش دمای بدنه و صدای فن |
نصب فن کمکی و بهبود جریان هوا |
|
گرفتگی فیلتر مکش |
افت خلأ، صدای ناهنجار |
شست و شو یا تعویض فیلتر |
|
بار بیش از حد |
افزایش مصرف برق و دما |
تنظیم فشار کاری و بررسی مسیر خروجی |
|
خرابی بلبرینگ |
صدای غیر عادی و لرزش |
تعویض یاتاقان با قطعه اصلی |
|
انسداد مسیر تخلیه |
برگشت فشار و حرارت بالا |
تمیز کردن مسیر خروجی گاز |
|
فاصله نا مناسب روتور |
داغ شدن سریع پس از روشن شدن |
تنظیم مجدد فاصله ها توسط تکنسین فنی |
گرمای زیاد در پمپ وکیوم خشک گیو نتیجه مستقیم بی توجهی به تهویه، فشار کاری و نگهداری درست است. شناخت علائم اولیه مثل افزایش صدا، بوی غیرعادی و افت مکش به شما کمک می کند تا پیش از وقوع خرابی، مشکل را برطرف کنید. دلکو صنعت آماده ارائه مشاوره فنی، قطعات یدکی اورجینال و سرویس تخصصی پمپ های وکیوم خشک گیو است تا تجهیزات شما همیشه در بالاترین سطح عملکرد باقی بمانند.
